Η γαστροσκόπηση είναι μια εξέταση που μας επιτρέπει να εξετάσουμε τον οισοφάγο, το στομάχι και τον δωδεκαδάκτυλο. Ο γιατρός σας θα χρησιμοποιήσει έναν λεπτό εύκαμπτο όργανο που ονομάζεται γαστροσκόπιο, προκειμένου να μεταφέρει την εικόνα του εσωτερικού των οργάνων αυτών σε μια οθόνη. Η γαστροσκόπηση ονομάζεται επίσης και ενδοσκόπηση ανώτερου πεπτικού ή οισοφαγογαστροσκόπηση.

Η εξέταση αυτή γίνεται για να εκτιμήσει ο γιατρός σας καλύτερα κάποια συμπτώματα όπως π.χ. οι καούρες, οι ξινίλες, η δυσκολία στην κατάποση, τα ρεψίματα, ο πόνο στο επιγάστριο, οι έμετοι , ή ναυτία, η δυσκολία να χωνέψει κανείς εύκολα το φαγητό, αναιμία κ.α

Με την βοήθεια λαβίδων βιοψίας μπορεί ακόμη ο γιατρός σας να πάρει από κάποια βλάβη δείγματα (βιοψίες), με σκοπό να εξετασθούν στο μικροσκόπιο από ειδικούς γιατρούς , τους παθολογοανατόμους. Με την βιοψία μπορεί επίσης να εντοπισθεί η παρουσία ενός μικροβίου, του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, που έχει ενοχοποιηθεί για την πρόκληση κάποιων παθήσεων όπως π.χ. το έλκος ή οι γαστρίτιδες.

Με την βοήθεια της γαστροσκόπησης μπορούμε επίσης να θεραπεύσουμε κάποιες καταστάσεις όπως να σταματήσουμε μια αιμορραγία (γαστρορραγία), να αφαιρέσουμε ένα αντικείμενο που από ακούσια κατάποση βρέθηκε μέσα στο στομάχι (οδοντοστοιχία, κέρματα κ.α.), να αφαιρέσουμε ένα πολύποδα.

Τέλος με την βοήθεια μιας γαστροκόπησης μπορούμε ακόμη να πραγματοποιήσουμε πιο πολύπλοκες ενέργειες (προωθημένη ενδοσκόπηση), όπως να αποκαταστήσουμε μια στένωση π.χ. στον οισοφάγο με την τοποθέτηση ενός μεταλλικού σωλήνα (stend) με την μορφή πλέγματος, να καυτηριάσουμε έναν οισοφάγο Barrett με την τεχνική HALO, να τοποθετήσουμε μια γαστροστομία κ.λ.π.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΓΑΣΤΡΟΣΚΟΠΗΣΗΣ;

Εάν πρόκειται να υποβληθείτε σε γαστροσκόπηση θα πρέπει να είστε νηστικός 6-7 ώρες πριν, και να μην έχετε πιεί υγρά τις τελευταίες τουλάχιστον δύο ώρες. Υπάρχουν ενδεχομένως λόγοι που ο γιατρός σας μπορεί να σας δώσει διαφορετική οδηγία. Για το λόγο αυτό πάντα ρωτάτε να σας προσδιορίσουν με ακρίβεια τα χρονικά περιθώρια. Μη παραλείπετε να ενημερώνετε πάντα τον γιατρό σας, όσο γίνεται ενωρίτερα για τυχόν παθήσεις αλλά και για τα φάρμακα που παίρνετε καθώς και για τυχόν αλλεργικές αντιδράσεις που είχατε στο παρελθόν. Ζητείστε να μάθετε ποια φάρμακα πρέπει να διακοπούν πριν την εξέταση και πότε.

ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΓΑΣΤΡΟΣΚΟΠΗΣΗ;

Αφού σας εξηγηθεί η διαδικασία, θα σας ζητηθεί να ξαπλώσετε αναπαυτικά στο αριστερό σας πλάι. Η νοσηλεύτρια θα ψεκάσει το λαιμό σας με ένα τοπικό αναισθητικό (ξυλοκαίνη). Αμέσως μετά, μέσα από ένα σωληνάκι που έχει τοποθετηθεί σε φλέβα του χεριού σας (φλεβοκαθετήρας) θα σας χορηγηθεί ένα ηρεμιστικό φάρμακο που θα σας χαλαρώσει (μέθη), και η εξέταση θα γίνει έτσι πολύ καλά ανεκτή δίχως να ενοχληθείτε. Ο γιατρός θα περάσει το γαστροσκόπιο από το στόμα στον φάρυγγα, τον οισοφάγο, το στομάχι και τέλος στον δωδεκαδάκτυλο. Κατά την είσοδο αλλά κυρίως κατά την απόσυρση του οργάνου θα εξετάσει διεξοδικά κάθε τμήμα και εάν χρειάζεται θα πάρει βιοψίες για πιο εξειδικευμένο έλεγχο. Σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης που συνήθως κυμαίνεται από 5-10 λεπτά, με ένα ειδικό μηχάνημα θα καταγράφονται οι παλμοί της καρδιάς σας και η οξυγόνωση του αίματος.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Μη φοβάστε ότι η αναπνοή σας θα «κλείσει» κατά την εξέταση. Η γαστροσκόπηση δεν εμποδίζει την αναπνοή σας.

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΕΤΑΣΗ;

Θα παραμείνετε για κάποιο μικρό διάστημα στο χώρο της ανάνηψης μέχρι να περάσει η επήρεια της μέθης. Πολύ σπάνια να αισθανθείτε κάποια ενοχλήματα όπως, ένα «φούσκωμα» στην κοιλιά, που οφείλεται στον αέρα που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της εξέτασης ή κάποια ενόχληση στον λαιμό. Αυτά όμως γρήγορα θα φύγουν. Θα μπορέσετε να φάτε μετά την αναχώρηση σας εκτός εάν ο γιατρός σας δώσει άλλες οδηγίες.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δεν πρέπει να οδηγήσετε για αρκετές ώρες μετά την εξέταση.

Να φροντίσετε ώστε να συνοδεύεστε από κάποιο οικείο σας πρόσωπο. Θα φροντίσει να σας μεταφέρει οδηγίες του γιατρού που πιθανόν η μέθη σας αποτρέπει να παρακολουθήσετε, θα φροντίσει για τυχόν διαδικαστικά ζητήματα και τέλος θα φροντίσει για την ασφαλή επιστροφή σας.

Σημαντική υπενθύμιση: Τα παραπάνω είναι γενικές πληροφορίες και οδηγίες. Δεν αντικαθιστούν τις πιο λεπτομερείς πληροφορίες και οδηγίες που θα δώσει ο δικός σας γιατρός.

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ

Τι είναι η κολονοσκόπηση; Με την κολονοσκόπηση εξετάζουμε το παχύ έντερο. Συχνά, η κολονοσκόπηση ως διαγνωστική εξέταση χρησιμοποιείται για τον έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου. Κολονοσκόπηση επίσης πραγματοποιείται, εάν ο εξεταζόμενος έχει οποιοδήποτε από τα συμπτώματα που αναφέρονται παρακάτω. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος στοχεύει στην έγκαιρη ανακάλυψη του καρκίνου, πριν το άτομο να έχει συμπτώματα. Καρκίνος που βρίσκεται πρόωρα, συχνά είναι μικρός και θεραπεύεται εύκολα.

Πότε θα πρέπει να κάνω προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου; Συνιστάται προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του παχέος εντέρου σε ηλικία 50 ετών. Μερικοί άνθρωποι έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, λόγω του ισχυρού οικογενειακού ιστορικού ή ορισμένων παθήσεων, οπότε αρχίζουν τον έλεγχο σε νεαρότερη ηλικία.

Για ποιους άλλους λόγους ο γιατρός επιβάλλει κολονοσκόπηση;
Επιβάλλεται κολονοσκόπηση, εάν έχετε:

• Αίμα στα κόπρανα
• Αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου (δυσκοιλιότητα ή διάρροιες)
• Αναιμία
• Μακροχρόνιο κοιλιακό πόνο που δεν εξηγείται
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου

Τι πρέπει να κάνω πριν από την κολονοσκόπηση; Ο γιατρός θα σας δώσει οδηγίες για ό,τι πρέπει να κάνετε πριν από την κολονοσκόπηση. Θα σας πει επίσης αν πρέπει να σταματήσετε να παίρνετε κάποια φάρμακα. Το παχύ έντερο πρέπει να καθαριστεί πριν από την κολονοσκόπηση με καθαρτικά που προκαλούν διάρροια.


Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης; Η κολονοσκόπηση είναι συνήθως ανώδυνη εξέταση και η κύρια ενόχληση μπορεί να είναι ένα φούσκωμα στην κοιλιά, από τον αέρα που χορηγείται για να διαταθεί και να ελεγχθεί με λεπτομέρεια το έντερο. αφού ξαπλώσετε στο εξεταστικό κρεβάτι, θα σας τοποθετηθεί ένας φλεβοκαθετήρας, ο οποίος παραμένει σε όλη τη διάρκεια της εξέτασης, ώστε να μπορεί να σας χορηγηθεί, αν χρειάζεται, κατασταλτικά φάρμακα (μέθη), αναλγητικά ή σπασμολυτικά. Θα σας τοποθετηθεί επίσης στο δάκτυλο μια συσκευή η οποία μοιάζει με μανταλάκι και η οποία θα καταγράφει τις σφύξεις σας και τις αναπνοές σας. Εάν κριθεί σκόπιμο θα σας χορηγηθεί και οξυγόνο. Το κολονοσκόπιο εισάγεται από τον πρωκτό και προωθείται ελέγχοντας όλο το παχύ έντερο και τα τελευταία εκατοστά του λεπτού εντέρου. Η εξέταση διαρκεί 15-30λεπτά. Μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης μη βιαστείτε να σηκωθείτε από το κρεβάτι μόνοι σας, παρά μόνο μετά από την εντολή του γιατρού.


Τι θα συμβεί μετά την κολονοσκόπηση; Οι περισσότεροι γιατροί συνιστούν την αποχή από τη δουλειά και την οδήγηση για το υπόλοιπο της ημέρας. Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να τρώνε κανονικά.

Προετοιμασία με Fleet Phospho-Soda ή Botania Phosphate ή Fleelaxate (πρωινό ραντεβού)

Επισημαίνεται ότι ο τρόπος αυτός προετοιμασίας θα γίνει μόνο κατόπιν συνεννόησης με τον ειδικό γαστρεντερολόγο που θα κάνει την εξέταση. Δεν μπορούν να πάρουν όλοι οι ασθενείς την συγκεκριμένη προετοιμασία. Ειδικά στους ασθενείς με υποκείμενη νεφρική ανεπάρκεια (νόσο στα νεφρά) υπάρχει αντένδειξη λήψης του συγκεκριμένου σκευάσματος.
Στις 12:00 το μεσημέρι αδειάζετε το περιεχόμενο του πρώτου φιαλίδιου Fleet Phospho-Soda σε ένα ποτήρι συμπληρώνοντάς το με νερό και το πίνετε. Προσοχή! Απαιτείται να πιείτε τουλάχιστον 4 ποτήρια νερό, ένα ανά τέταρτο της ώρας.
Στις 8 το βράδυ αδειάζετε και το δεύτερο φιαλίδιο Fleet Phospho-Soda σε ένα ποτήρι συμπληρώνοντάς το με νερό και το πίνετε. Προσοχή! Χρειάζεται και πάλι να πιείτε τουλάχιστον 4 ποτήρια νερό, ένα ανά τέταρτο της ώρας.
Εννοείται ότι εφόσον μπορείτε, πιείτε άφοβα όσα διαυγή υγρά θέλετε. Απαγορεύονται ρητώς όλες οι στερεές τροφές.
Στο τέλος της προετοιμασίας η κένωσή σας θα πρέπει να είναι άχρωμη και διαυγής (όχι κίτρινη).

Προετοιμασία με Fleet Phospho-Soda ή Botania Phosphate ή Fleelaxate (απογευματινό ραντεβού)

Επισημαίνεται ότι ο τρόπος αυτός προετοιμασίας θα γίνει μόνο κατόπιν συνεννόησης με τον ειδικό γαστρεντερολόγο που θα κάνει την εξέταση. Δεν μπορούν να πάρουν όλοι οι ασθενείς την συγκεκριμένη προετοιμασία. Ειδικά στους ασθενείς με υποκείμενη νεφρική ανεπάρκεια (νόσο στα νεφρά) υπάρχει αντένδειξη λήψης του συγκεκριμένου σκευάσματος.
Στις 19:00 το απόγευμα (την προηγούμενη της εξέτασης) αδειάζετε το περιεχόμενο του πρώτου φιαλίδιου Fleet Phospho-Soda σε ένα ποτήρι συμπληρώνοντάς το με νερό και το πίνετε. Προσοχή! Απαιτείται να πιείτε τουλάχιστον 4 ποτήρια νερό, ένα ανά τέταρτο της ώρας.
Στις 9:00 το πρωί (την ημέρα της εξέτασης) αδειάζετε και το δεύτερο φιαλίδιο Fleet Phospho-Soda σε ένα ποτήρι συμπληρώνοντάς το με νερό και το πίνετε. Προσοχή! Χρειάζεται και πάλι να πιείτε τουλάχιστον 4 ποτήρια νερό, ένα ανά τέταρτο της ώρας.
Υδρική δίαιτα (σούπα ρύζι ή φιδέ) επιτρέπεται έως τις 12:00 το μεσημέρι. Διαυγή υγρά (νερό- τσάι) μπορείτε να πίνετε έως 2 ώρες πριν την εξέταση.
Εννοείται ότι εφόσον μπορείτε, πιείτε άφοβα όσα διαυγή υγρά θέλετε. Απαγορεύονται ρητώς όλες οι στερεές τροφές.
Στο τέλος της προετοιμασίας η κένωσή σας θα πρέπει να είναι άχρωμη και διαυγής (όχι κίτρινη).

Προετοιμασία με KleanPrep ή Fortrans (πρωινό ραντεβού)

Διαλύετε 1 φακελάκι σε 1 λίτρο νερό το ένα μετά το άλλο, ούτως ώστε να λάβετε συνολικά 4 λίτρα καθαρτικού διαλύματος.

• Ξεκινήστε την προετοιμασία στις 12 η ώρα το μεσημέρι και ολοκληρώστε στις 8 το βράδυ.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ, λάβετε 2 λίτρα από τις 12:00 το μεσημέρι ως τις 14:00 το μεσημέρι και 2 λίτρα από τις 18:00 το απόγευμα ως τις 20:00 το απόγευμα την προηγούμενη ημέρα της κολονοσκόπησης.

• Σε περίπτωση που δεν μπορείτε να λάβετε τα διαλύματα αυτά, παρακαλώ επικοινωνήστε με τον γαστρεντερολόγο σας.
• Στο τέλος της προετοιμασίας η κένωσή σας θα πρέπει να είναι άχρωμη και διαυγής (όχι κίτρινη).

Εννοείται ότι εφόσον μπορείτε, πιείτε άφοβα όσα διαυγή υγρά θέλετε. Απαγορεύονται ρητώς όλες οι στερεές τροφές.

Προετοιμασία με KleanPrep ή Fortrans (απογευματινό ραντεβού)

Διαλύετε 1 φακελάκι σε 1 λίτρο νερό το ένα μετά το άλλο, ούτως ώστε να λάβετε συνολικά 4 λίτρα καθαρτικού διαλύματος.

• Ξεκινήστε την προετοιμασία στις 7:00 η ώρα το πρωί και ολοκληρώστε στις 13:00 το μεσημέρι της ημέρας της εξέτασης.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ, λάβετε 2 λίτρα από τις 19:00 το απόγευμα ως τις 21:00 το απόγευμα την προηγούμενη ημέρα της εξέτασης. Λάβετε τα άλλα 2 λίτρα από τις 09:00 το πρωί ως τις 11:00 το πρωί την ημέρα της κολονοσκόπησης.

• Σε περίπτωση που δεν μπορείτε να λάβετε τα διαλύματα αυτά, παρακαλώ επικοινωνήστε με τον γαστρεντερολόγο σας.
• Στο τέλος της προετοιμασίας η κένωσή σας θα πρέπει να είναι άχρωμη και διαυγής (όχι κίτρινη).
• Υδρική δίαιτα (σούπα ρύζι ή φιδέ) επιτρέπεται έως τις 12:00 το μεσημέρι. Διαυγή υγρά (νερό- τσάι) μπορείτε να πίνετε έως και 2 ώρες πριν την εξέταση.

Εννοείται ότι εφόσον μπορείτε, πιείτε άφοβα όσα διαυγή υγρά θέλετε. Απαγορεύονται ρητώς όλες οι στερεές τροφές.

Η Ασύρματη Ενδοσκοπική Κάψουλα

ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ:

1. Είναι η εξέταση εκλογής όταν απαιτείται απεικόνιση του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου στις παρακάτω ενδείξεις:

• Ενεργός Αιμορραγία από το πεπτικό σύστημα (αποβολή αίματος από το ορθό ή μέλαινων κενώσεων), όταν με τη γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση δεν ανευρίσκονται βλάβες.
• Λανθάνουσα Αιμορραγία από το πεπτικό σύστημα (Θετική εξέταση ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα – Mayer κοπράνων), μετά από αρνητικό έλεγχο με γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση
• Διερεύνηση Σιδηροπενικής Αναιμίας (με χαμηλό σίδηρο – φεριτίνη) , μετά από αρνητικό έλεγχο με γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση και στις περιπτώσεις που η αναιμία δεν μπορεί να αποδοθεί σε άλλο αίτιο
• Εκτίμηση της προσβολής του λεπτού εντέρου σε διάφορα νοσήματα (κοιλιοκάκη – νόσος Crohn)

2. Είναι ασφαλής και ανώδυνη εξέταση
3. Απαιτεί προετοιμασία (καθαρισμό του εντέρου)

ΒΡΑΧΕΙΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ:

O ασθενής προσέρχεται μετά το πέρας της προετοιμασίας στο εξεταστήριο, όπου του τοποθετούνται 8 μικροί αυτοκόλλητοι δέκτες στο κοιλιακό τοίχωμα, καθώς και μια ζώνη με τον καταγραφέα. Εν συνεχεία, ο ασθενής καταπίνει την κάψουλα με λίγο νερό και αποχωρεί. Συνιστάται να κινείται φυσιολογικά με σχετική προσοχή, ώστε απλά να μην αποκολληθούν οι δέκτες. Τέσσερις ώρες από την κατάποση της κάψουλας λαμβάνει ένα υδαρές γεύμα (σούπα).

Η καταγραφή τελειώνει περίπου σε 9 ώρες από την κατάποση της κάψουλας, σημείο στο οποίο ο ααθενής επιστρέφει στο εξεταστήριο για να αφαιρεθούν οι δέκτες και ο καταγραφέας και να αρχίσει η επεξεργασία του βίντεο που έχει ληφθεί.

Την επόμενη ημέρα λαμβάνει την απάντηση.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Η εξέταση με ασύρματη ενδοσκοπική κάψουλα ΔΕΝ υποκαθιστά την κλασσική γαστροσκόπηση ή την κολονοσκόπηση (παρά το γεγονός ότι κυκλοφορούν τροποποιημένες κάψουλες για τον οισοφάγο και το παχύ έντερο) και αυτό διότι δεν έχει ισάξια ευαισθησία και ειδικότητα στην ανίχνευση βλαβών στον οισοφάγο , το στόμαχο, το δωδεκαδάκτυλο και το παχύ έντερο. Η θέση της προς το παρόν είναι μόνο συμπληρωματική των ανωτέρω εξετάσεων, όταν ο θεράπων εκτιμά ότι υπάρχει ένδειξη νοσήματος του λεπτού εντέρου (νήστιδα – ειλεός).